Historiya e Bayrakoski
1.Kana ale o Roma ani Europa?
2.Kana allo o Bayrako ani a mari Terzi Mahalla?
3. Soy e historiya thay cacekipe e Bayrakosko (simbollja, boja, thay gendo 644)?
Ano a kalla trin pucibe temelinape po argumentja kotar o Kurani, Hadisja e Peygambereske s.a.v.s. , historija thaj argumentja e jande manushenge kolenca sinema kontakti thay komunikacija. Na ka hramininav llugo, po hari. Ko mangella po but shay te kera ani mahalla diskusija kana sim tumenca. Jangolla, kase siyole interesi.
Kana ale o Roma ani Europa?
Ano Bahtallo Kurani beshto:
,,Na phirgen pedi phuv thay na dikhlen kobar chellale sine o kenari o dolengo so sineton angle o lenda. On sineton po zorale a kalenda, thay on orime e phuv po but thaj po but manushja on ule a kalenda... ``. (Al- Rum, 10)
Amen alam kotar e India ji ani Europa angle 6000 bersh sar pakavne kotar o Peygamberi Roma yase Rama. Angam ani Europa jandipe/pakibe e Devlesko thay teknollogiya. Ano Kurani dengollape 28 pejgamberenge nava, hema ano Bahtallo Kurani phenella sakova le manusha sinolen po yek peygamberi. Pucle e Peygambere s.a.v.s. Kobar Peygamberja sinamen? Phenga: 124.000. O lenda 113 Kitabeja, javer ale o Kitabja te konfirminen(potvrdime) so sine angle o lenda. Hema sakova Kitabi pallo 1000 bersh inargolla e Devleske (Sura Sejda,, ayeti 6). Pallo 1000 bersh Roma jase Rama - Pakibe bangolla. Kerena e Rama Pejgambere Devll. O Devll hollanella thaj ova palldime pedi phuv. Ajar ullo ini e Abileja so murdarga pere phrale e Abile. Sakova le manusha sijolen poro ullavdo kenari. Amen sijam angllune, amen siyam o kenari. Amen siyam alfa, amen siyam omega. O Devll kerga 6 periodenge e Dünyaya. Yek dive e Devleske sito jek milja bersh. O Peygamberi Ademi a.s. sito anglluno Peygamberi ano a maro shov milje bershengo ciklloni. E Adem a.s. penjardo sito pana adisune diveste ano Hinduizmi pakibe sar Pejgamberi Rama, hema kerdehole sar Devll. Amen siyam a kana muslimanya. Na sijam Ramana, amen siyam muslimanya. Phendillo so ka avoll ano Islami po kenari reformatori ano Islami te konfirminol o Islami. Ov allo ani phuv kotar amen alam ani Europa. Doleske phenava: amen siyam angllune thay kenari, amen siyam alfa thay omega. Ano Kurani beshto:
O Allah na kerella po llace o halli jeke le manushengo ji on korkore na kerena yaver poro halli andra peste``. (Sura Rad, ayeti 12).
Bahtalloro o dolenge kolla so lena godi so gillaven a kava so hraminava.
2. Kana allo o Bayrako ani a mari Terzi mahalla?
Bersheste 1389 ullo maribe mashkare e srbiyake askeriya karshi e osmanlijengi (korahayengi)
askeriya. A kava maribe ullo ano caralluko e Kosovako. A kava maribe sine pakibasko/religiyako maribe maskare srbiyake kristiyanya/ortodoksya thay muslimanja/Islami o korahaya (turkya). A kava bayrako so sito ani a mari mahalla shay ano o dova maribe o muslimanya akharde. Pallo a kava maribe o Bayrako allo ani a mari diz Prizreno (purano nav Theranda). Shay mashkare turkya muslimanja sine ini a mare roma askerya, thay o bayrako achillo ano vast a mare romende so kerde ini a mari romani muslimanjengi mahalla. Shungum e phurenda ani mahalla so izo Hüdasko kher kote sitoj e tülba o parno bar o dote sine grobo. Putardillo o dova grobo, dikhle kallo manush. O dota lele e kale manush thay parundole ano shehindenge turkyenge osmanliyange grobja kote sinolen ini e kasarna. O dova Than sito pashe a mara mahallake izi Dukhavni(Bollnica) ano Karabash Efendija kote ini uli o leski tülba. Shay o dova kallo manush sito rom so anga yase achillo o leske vaste o Bayrako. Godi te da: O Bayrako sito a maro sinbolli sar argumenti thaj llacipasko baripe so a mare roma dende phiko e Islameske pana angle 636 bersh ano Prizreno thaj Ballkani. Allo o Bahtallo Kurani thay Jamiye ule. Hema ule ini tekya, türbye kote so ullo nevipe thay neve rituallya ano Islami. O Sulltanja e korahajenge kerde zakonya so o Islami na della hako. Kerde zakoni te murdaren pere phralen kana merella o purano sultani thay pallo o leste nevo kana avella. pana but zakonya javer. O doleske ano Kurani ani sura sejda ajeti 6 phenella ji po milye bersh o islami ka peroll. Thay posem avella nevo Pejgamberi sar reformatori tekrar o Islami te inaroll pedi phuv, Ov sito Imami e Devlesta bichalldo. ov sito Imam Mahdi thaj Mesia ano Islami. Ov allo. Shay te gillaven ani a kaya patren ini po upre.
3.Soy e historiya thay cacekipe e Bayrakosko (simbollya, boya thay gendo 644?
Phengam so a kava Bayrako avela kotar e korahajenda osmanlije kana Sultan Murati ano Kosovako caralluko pere muslimanjenca ano bersh 1389 e srbijake askerijya maribe mardepe.
Me korkoro na sim dikhlo so sito hraminimo(pishimo) po Bayrako. Shungum so javer gillavde thay phende so o dote hramindo:
1. Gendo 644
2. 12 imamenge nava kotar e shija so genena olen
3. Ayet-ul Kursija thaj
sinbollya Amuni, kleshta sivri
Kana o Muhammedi s.a.v.s. e muslimanjenca bizo mariba inardile ani Meka, but Meka-ke manusha ule muslimanja. But o lenda sine ini ajar so ule muslimanya hema na villova. On pana adikarde garavdo andar peste purano pakibe. Ajar sine ini po angle ano zamani e Suleymanesko a.s. sar so beshto ano Bahtallo Kurani, al-Bakara, ayeti 103 kana duy jene (yahudiye) sikavde e manushen magiya thay phenena sine kosemmisi phiravena o siklibe e duy melaikenge Haruta thay Maruta so fulisto o lenge ano Babilloni. A on sikaravena sine e manushen sar te ullaven e rome e romnata.
Ajar kerde ini ano zamani e hazreti Omeresta r.a. o duyto Khalifi ano Islami.
O Hazreti Omeri r.a. ano bersh 642 penga te ovol invanziya pedo Sasanidno Imperiumi (Persiyaki Imperiya) thay peli e Persiya ano vast e Muslimanyengi. O manusha e Persiyake (Iraneske) po hari-po hari ule muslimanya. But o lenda na ule villova thay kosem muslimanya siton hema adikarde pere tradiciye thay rituallja e po angle e Zertes religiyake. On Jamiyenge thane kerde Tekya. O dote kosem muslimanja siton, lele po hari e Kuraneske ayetya hema o tradicije thaj o rituallya adikarde e po angle Zertes pakibasko/religiyako. O dova pakibe sine Ahura Mazda. Ahura sine o lenge Devll, thay Mazda Godi (Devll Godyallo so kerga sah. A kava pakibe sinole duy pakibaske riga (ranika). Yek sine Ahura Mazda thaj Ahriman. Ahura Mazda (Devll Godyallo) thay Ahriman. Ahriman sito holamo duhosko kerdo, a Zertes theollogja phenena ini Kallo Divi so pakana so ov dikhollape sar dushmano e heroyengo, thagarengo(kralyengo) thay e sentnengo (svetacengo). Generallno dikhenole sakana Chell yase chellallo-billacengo. Sikavllape ano yaver-yaver forme a ekipirme siton shingenca thay nayenca (kanjenca), thay siyolen supernaturalno sayutnimata (nadprirodne sposobnosti).
Demek, ajar kana peli e Persiya telal e muslimaynengo thagaripe(vlladavine) ule muslimanja, hema na villova. Kerde tekya thaj nevo nevipe chivde ano Islami. O dova nevipe sito ritualya thay pakibe ano duy rige: llaci thay billaci (Ahura Mazda thay Ahriman).
O Khalifatesko beshto than sine ani Medina. Kana e Persiya uli e Muslimanyengi. Yekh askeri o nav o lesko Abu Lu`lu Firuz Nahavandi e Persiyako kova sine generalli ani Persiyaki askeriya astardillo sar robo. O robya sine rokhlo(zabranjeno) sar namuslimanya te khuven ani Medina. Hema a kale robo mukla o Hazreti Omeri te avoll ani Medina seske sineto yekh maystro butyarno, hema ini mangellape sine te pokinoll taksa. Phenella sine so but pokinella e taksa pa mangla te rovollpe ko Hazreti Omeri r.a. . Ande ole Hazreti Omeri r.a. thay o Omeri r.a. pucla ole: savi buti tu kereja, ov (o Firuzi) phenga so sito zanatliya, buti kerella e sastreneya, sito kastallo(stollari) thaj kovaci. Kana shunga o Omeri r.a. so ov sito kashtallo thay kovaci, phenga so o pokinipe(plata) nane baro, thay seske ov sine kovaci thaj kashtallo phenga o leske te keroll jekh mulina(degrmeno). O Firuzi darado (pretinga) e Omereske so ka keroll ajar jekh mulina(degrmeno)so ka ovoll legendarno. ( Michael Nevton 2014. Famous Assassinations in world history: An Encyclopedia.ABC-CLIO. S.585.ISBN 9781610692861
Diveste 31 oktombari 644 bersh a kava zanatliya kovaci o Ebu Lu`lu Firuz Nahavandi persiyanaci (faresi) kerga atentati pedo Hazret Omeri r.a. , zeherliya churika ano fajr(sabah) namazi. Ji o Hazreti Omeri r.a. sar Imami ani sejda pashlillo o Firuzi posaga ole shov fora. Pallo nesave dive o Hazreti Omeri r.a. ano Novembari 644 bersh yaveringa o jivdipe. Parundole izo grobo e Muhammedesko s.a.v.s e Hazreti Ajshake razillukova.
O Firuzi pallo nesave dive ano Novembar 644 bersh murdarja korkore pest. Ajar e Shija muslimanya kerde ole sar shehidi , sseske e shiya e trin khalifen dikhenolen sar o duyto ranik e Zerteskeska religiya Ahriman.
A kana inarahape po Bayrako ani a mari mahalla. E shiya na penjarella e trin Khalifen ano Islami, e Ebu Bekire r.a., e Omere r.a., e Osmano r.a.. On dikhena e Hazreti Aliya sar anglluno imami sar mostenitori(nasledniko) e Muhammedesko s.a.v.s. . Shiya mangella te phenoll mostenitori (nasledniko). Pallo Hazreti Aliya r.a. e shiya muslimanja penjarella e familija sah kotar Hazreti Aliya r.a. sar 12 Imamja. O doleske ano Bayrako o nava e 12 Imamengo. Po Bayrako ani a mari mahalla si sar shungum ini amuni thaj sivri thay kleshta, ini o gendo 644. Amuni, kleshta jase sivri khetanes siton simbolli e Abu Lu`lu Firuz Nahavandi so kerga atentati ano bersh 644 pedo duyto Khalifi Hazret Omeri r.a. . O Firuzi sito e Shiyako shehidi, doleske gendo 644 beshto ano a maro Bayrako ani mahalla. A seske ov sineto ini kovaci o doleske po Bayrako si ini amuni, sivri thaj kleshta.
O shiye si but ranika. O korahaja osmanliye po but sine sar shiye, hem but Aliviye. Sar Aliviye mostenitorja (naslednikya e Ali-yaske). On lele angali a kava Bayrako e shiyengo kotar o zamani e Firuzesko - mudari e Hazreti Omeresko r.a. . On phenena La ilaha Ilallah, hema ano Islami chivde but nevipe so holen kotar o purano Zerteseski religiya Ahura Mazda thay Ahriman. Ano Islami kotar o Sunitya o gendo 644 sito dukhavno bersh.
E Persiya angle Islami sinolla influenca(uticaj) ani Turkiya, thay o doleske ini ani Turkiya da o pakibe e Zertes religiyako pakana sine (Ahura Mazda)
O Muhammedi s.a.v.s. bijando ano mashkare bersha 570 thay 573 ani Mekka. Mullo 8.Juni 632 ani Medina.
Pallo leste phirella o Khalifati e Muhammedesko s.a.v.s. A kalla siton o Khalifya:
Hazreti Bekiri Abdullah Ebu Kuhafe r.a 573 - 634 Yekhto Khalifi 632-634
Hazreti Omeri ibn Hattab r.a 581-644
Duyto Khalifi 634-644
Hazreti Osman ibn Affan r.a. 576-17.06.656
Trito Khalifi 644-656
Hazreti Ali ibn Abi Talib 600- 28.Januari 661
Shtarto Khalifi 656-661
A kalla sine Islameske shtar cacutne(pravedne)/Rashidun khalifate
E Shiyake 12 Imamja:
1,Ali ibn Abu Talib 600-661
2.Hasan ibn Ali 624. 670
3.Huseyn ibn Ali (Al-Sayid ash suhada ) - 626-680
4.Ali ibn Hasan (Al-Sayad Zeyn ul Abidin) 658-712
5.Muhammed ibn Ali (Bakir al-ulum) 677-732
6.Jafer ibn Muhammed (as Sadik)702-765
7.Musa ibn Jafer (Al Kazim) 744-799
8.Ali ibn Musa ( as Riza, reza) 765-817
9.Muhammed ibn Ali (Al-Taqi -, al Javad) 810-835
10.Ali ibnMuhammed (al Hadi, al Naqi 827-868
11Hasan ibn Ali (al- Askeri) 846-874
12.Muhammed ibn Hasan 866... na jangolla so ullo o leya. E Shiya phenella thay pakalla so ov nane mullo, garavdo sito. Pakana so ov sito historiyako jeno thay ka avoll tekra ov sar Imam Mahdi khetane i Isa a.s. thay ka keroll cacutno gavermento (pravedna vlast) ano Islami. pedi phuv ka anoll justicia(pravda) thay pacape (mir).
Akalla siton o 12 Imamenge nava kotar e shija ano a maro Bayrako ani Mahalla.
O nava e 12 Imamengo ano Bayrako siton e shiyake imamenge nava, O Hazreti ali-ya- na phenga peske shiya sito, ni na phenga peske so anglluno imami sito. Ov kerga bait (zakletva) e angllune trin khalifenge. Ini sah o imamya ji po 12 na phende so on siton shiye. O dolla e Firuzeske shiye chivde o lenge nava sar shiyake imamya pallo 202 bersh. Demek pallo 202 bersh olen nanolen Imami. Ajar e Firuzeski shiya kerga ullaibe ano Islami. Tallo gendo 644, amuni, sivri thay kleshta sito sinbolli sar shehidi e shiyako mudari(ubica) o Ebu Lu´lu Firuz Nahavandi sar Kovaci so sineto so murdarga e Hazreti Omeri r.a.. O leski tülba(türba) sitoj ano Kasan diz ano Irani.
Muhamedi s.a.v.s. phenga: Palla mande duy grupe ka marenpe. O lengo interesi sito ayni (Islami), hema mashkare olen ka oven munafekya so ka chiven iftire. Olen kote dikhena murdarenolen. (Bukhari)
O doleske ano Kurani ani sura sejda ajeti 6 phenella so pallo milye(hiljada) bersh o Islami perella. Ani sura Juma ajeti shtar (wa aherina minhum) phenella so tekrar o Islami inargolla pi phuv. A kava ayeti Muhammedi s.a.v.s. ajar komentiringa (Bukhari).
O doleske ano Islami avella Imam Mahdi sar Mesia ano Islami. (Bukhari)
Kana arakhena e Mahdi-a kereni bait(zakletva o leske. Tumen mangellape te jan(nakhen) o leste thay ka phiren ini guynenca o vesha so ucharde siton ano yiva, seske ov sito Mahdi thay khalifi e Allah-esko, (Ibn Majah)
Imam Mahdi - Mesia ano Islami allo. Shay te gillaven po Upre e broshura.
Ramazano ano Kurani
Ramazano ano Kurani sito ani sura Bakara ajeti 184 ji 188
184. O tumen pakavne! Obligacia sitoy tumenge o som( adikaren o Ramazano), ajar sar sine e obligacia o dolenge so sine angle tumenda, vas te garaven tumen kotar o moralno thay duhosko mentalno retardipe.
185. Te adikaren o ramazano sito e ullavdo nesave divenge, a ko tumenda nasvallo sito yase po drom dromutno sito mangllape te adikaroll som(ramazano) ano yaver dive pallo ramazano; thay o dolla so sijolen pharipe thay nanolen sajsaripe vas som te adikaren mangllape habe te den sar kompezacia e jek coroleske (ano masek e ramazanosko). Thay ko kerella llacipe e pherde krisaripa(vogeya) ka keroll pere lieleske(dobitakoske). Thay te adikaren som(ramazano), po llace sito tumenge, te sine so tumen kan lena.
186. O masek(chon) sito o dova so diktisalo o Kurani - sito phirutnodrom e sah manusenge pherdo klariteteja e realitetesko thay so ullavella o llacipe e chellalipasta(nanellacipasta). Ko tumenda arakhella a kava masek, mangellape te adikaroll som -ramazano). A o dova so sito nasvallo yase po drom sito mangellape te adikaroll ano yaver dive aboka so nay adikarga ano dive e ramazanosko. O Allah mangella llokipe tumenge a na pharipe. Ov mangella so tumen te pheren o gendo e varesave(ullavde) divengo, thay te bayaren e Allaho, seske Ov sikaga tumenge o cacutno drom thay te oven llacepenjarde.
187. Thay kana mere ibadetja(robja) tute(o Muhamed) pucen vas Mange, phen so Me sim pase. Me dav angledinipe (jevapi) e peticionareske(mangeske) so Mande akharell. Ini on mangellape Mange te krisaripen(te denpe) thay te pakan pa Mande te sine so mangena te erakhen o cacutno drom.
188. Dengollape tumenge so ano ratja e someske(ramazanoske) te pasoven-soven tumare romnenca. On siton tumare ucharde tumenge thay ini tumen sijen o lenge ucharde. O Allah janella so tumen ka keren bicacipe korkore tumenge, doleske Ov denga tumenge mila(samilost) thay kerga po llace ajar tumaro mang. Thay akana jan o lende (ramazanoske ratende rakako) thay mangen o dova so o Allah denga tumenge, thay hani thay pini ji e kali linia te ullagollpe e diferenca e kali liniata e mizmeresta(sabeyesta). Posem adikareni o som(ramazano) ji pi ratyi. Thay ma pasoven(soven) e romnenca ji siyen ano itikaf(des yase say trin dive ani Jamiya ji ibadeti (devlipe) ko kerella). A kalla siton o ullaibaske kenarja e Allaheske thay ma pasoveni. Ajar o Allah sikavella e manusenge Pere ordine(naredbe) vas te garavenpe e chellalipasta.
Bahtallo Ramazano 2025
Bahtallo Ramazano 2025
Hixhra: Ramazan 1446
O Nishani e Profetisesko Pherdillo
O Bahtallo Profeti s.a.v.s. phenga: A ,,A mare Mahdijaske ka ovoll duy nishanja, kolla so ebet naneullo. O nishani o lesko mothavibasko ka ovollpe so o masek(chon) tumina ka ovollpe e anglluni rat e gende divenda, thaj ka ovollpe tumina e khameski ano mashkare dive e gende divenda. Soll duy nishanja ka oven ano jek masek, ano Ramazano.`` (Dar Qutni, patr. 188)
O pharipe a kale profetiseske angle 1300 bersh, so mothavella o cacekipe e Mahdiyasko, sito so e tumina e masekeski thaj e khameski ka ovoll ajar sar so phendillo. E Tumina e masekeski thay e khameski nane shübe ulloy ini po angle, hema ebet na sar nishani e avibasko e reformatoresko(Mahdijasko), seske ebet kotar e istoriya, na sine phenibe vash ajar sar phendillo yek fenome ka ovoll. Ajar ini phendillo ano Bahtallo Kurani (75:6-9) so dikha jekipe e profetisesko. O tuminipe(tumina) e masekesko ullo paraskinaki rat akshame, desutrito rat e Ramazanosko masekeste 1311 bersheste e Hijra Kalendareja (21,marti.1894), a o kham tumina ullo paraskini po parnipe e divesko(sabaj), bishuoftongo dive ano jek masek e Ramazanosko (6. Aprilli 1894). E Tumina e masekeski sarsakana ovellape 13, 14 jase 15 dive e lunaresko masekeste, thaj e profetiseja ullo anglluno dive e gende divenge. A e tumina e khameski shaj te ovoll 27, 28, 29 ano masek, a ulloy 28,- demek mashkarutno dive e gende divengi, bash ajar sar so phendillo ka ovoll. Doleske Hazret Mirza Ghulam Ahmed hako sinole kana zorale phenga so o profetismi pherdillo, thaj o dova sito yek but baro sikavibe (ispati) vash e cacekipasko so ov phenga. Niko e Devlesta yaver nanole ni takati ni zoralipe pedo havayake trupya.
Ramazanosko Bajramo (Id-ul-Fitr) thay fitrana
Habe angle ani Jamiya te nakhollpe vash Ramazanoske Bayramoske
Mothaga Muhammed b. Abdurrahimi a o leske phenga o Seid b.Suleymani, o leske Husheymi so o Ubeydullah b.Bekr, b. Enes phendo so Enesi phenga:
.. O Profeti s.a.v.s. na nikolla sine avri po parnipe e divesko (sabayesko) e Ramazanosko Bayramosko bizo te hall hari hurme``
Mureje b. Reja phenella ,, Phenga mange Ubeydullah, kaleske o Enesi mothaga so o Profeti s.a.v.s. halla sine (o hurme) ano tek gende.`` (Sahih Bukhari, Gendo 953)
Fitrana:
Phenga o Jahya b.Muhammed b. Seken, o leske phenga Muhammed b.jehdam, o leske phiraga Ismail b. Jafer kotar o Umer b. Nafia, a a kava kotar poro dad, thay a kava kotar Ibn Umer r.a. kova so phenga:
,,O Profeti s.a.v.s. ullaga o zekatulfitr ajar: jek sa (safa) hurma, jase yek sa kotar o giv e mukle pakavneske, mush jase juvli, tikno jase baro, thay phenga so a kava te dengollpe angle o manusha te jan(nakhen) ano Namezi (e Ramazanoske Bajrameske`` (Sahih Bukhari, Gendo 1503)
Bahtallo Ramazanosko Bayramo te ovoll tumenge!